GDVN - Theo lãnh đạo nhiều CSGDĐH, cần đưa khối ngành Nông-Lâm-Thủy sản vào danh mục nhóm ngành công nghệ chiến lược được hỗ trợ học bổng.
Bộ Giáo dục và Đào tạo đã giới thiệu Dự thảo Nghị định quy định chính sách học bổng dành cho người học các ngành khoa học cơ bản, kỹ thuật then chốt và công nghệ chiến lược.
Trong đó, dự kiến sinh viên, học viên cao học các ngành này ở cả trường công và tư, sẽ được cấp sinh hoạt phí 3,63 triệu đồng mỗi tháng, tối đa 10 tháng một năm. Mức này tương tự hỗ trợ cho sinh viên sư phạm hiện nay.
Đồng thời, sinh viên, học viên cao học, nghiên cứu sinh có kết quả học tập loại xuất sắc được cấp học bổng 100% học phí. Với nhóm giỏi và khá, học bổng lần lượt là 70% và 50%.
Đánh giá về chính sách này, lãnh đạo nhiều cơ sở giáo dục đại học đào tạo khối ngành Nông nghiệp, Lâm nghiệp và Thủy sản cho rằng, mặc dù một số ngành đào tạo đủ cơ sở được xếp vào danh mục nhóm công nghệ chiến lược, nhưng lại chưa được đề cập, dẫn tới thiếu chính sách đòn bẩy để hỗ trợ và thu hút người học vào các ngành này.
Cần đưa nhóm ngành Nông - Lâm - Thủy sản vào nhóm Công nghệ chiến lược
Trao đổi với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, Giáo sư, Tiến sĩ, Nhà giáo ưu tú Phạm Văn Điển - Hiệu trưởng Trường Đại học Lâm nghiệp cho biết, các ngành Nông nghiệp, Lâm nghiệp và Thủy sản là những trụ đỡ nền tảng, vừa mang tính thiết yếu trước mắt, vừa mang ý nghĩa chiến lược lâu dài cho sự phát triển của đất nước. Đây là nhóm ngành góp phần quan trọng vào ổn định vĩ mô và phát triển bền vững, với tỷ trọng 13 - 14% GDP, gần 16% tổng giá trị xuất khẩu và hơn 70% thặng dư thương mại quốc gia trong năm 2024.
Đồng thời, nhóm ngành này cũng bảo đảm an ninh lương thực cho hơn 100 triệu dân, tạo việc làm cho hơn 14 triệu lao động và là lực lượng nòng cốt bảo vệ vùng đất rừng rộng lớn chiếm hơn 42% diện tích lãnh thổ, cũng như khai thác, giữ gìn tài nguyên biển.
Tuy nhiên, đặc thù chung của những ngành này là năng suất lao động và trình độ công nghệ trong các ngành này vẫn còn thấp so với mặt bằng chung, trong khi nhân lực phục vụ cho nền kinh tế tri thức, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi xanh còn thiếu về cả số lượng lẫn chất lượng. Nếu chúng ta không đầu tư đúng mức cho nhân lực sẽ dẫn tới khó khăn trong việc chuyển nhóm ngành này từ “trụ đỡ truyền thống” thành “động lực tăng trưởng xanh” trong tương lai gần.
Cũng theo thầy Điển, trong khi đất nước rất cần nguồn nhân lực trình độ cao cho khối ngành Nông nghiệp, Lâm nghiệp và Thủy sản, những năm trở lại đây việc tuyển sinh lại có dấu hiệu chững lại ở bậc sau đại học. Nguyên nhân không nằm ở giá trị của ngành, mà chủ yếu ở cách ngành được nhìn nhận, kết nối và hỗ trợ người học. Nhiều người học tiềm năng chưa hình dung đầy đủ về không gian phát triển và triển vọng nghề nghiệp rộng mở mà các ngành này có thể mang lại.
Trên thực tế, đây là những lĩnh vực có dư địa sáng tạo rất lớn, từ nghiên cứu ứng dụng, tư vấn chính sách, khởi nghiệp, kinh doanh, thương mại dịch vụ, đến quản trị chuỗi giá trị toàn cầu. Mặc dù các chính sách hỗ trợ dù đã được ban hành, nhưng vẫn còn rời rạc, thiếu tính hệ thống và chưa đủ sức tạo niềm tin mạnh mẽ ở người học. Điều này dẫn tới việc đầu vào ở bậc đại học giảm, nguồn học viên có năng lực theo đuổi học sâu ở bậc sau đại học cũng dần thu hẹp.
Trong khi đó, sự phát triển của các ngành Nông nghiệp, Lâm nghiệp và Thủy sản trong tương lai gắn với chuyển đổi xanh, kinh tế tuần hoàn, công nghệ số và giá trị sinh thái toàn cầu sẽ mở ra những không gian nghề nghiệp phong phú, năng động và đầy ý nghĩa. Nếu không chuẩn bị lực lượng từ thời điểm hiện tại, chúng ta sẽ tự thu hẹp chính những cơ hội mà tương lai dành cho đất nước và cho thế hệ trẻ.
Giáo sư, Tiến sĩ, Nhà giáo ưu tú Phạm Văn Điển - Hiệu trưởng Trường Đại học Lâm nghiệp. (Ảnh: NVCC)Cùng bàn về vấn đề này, Tiến sĩ Trần Đình Lý - Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Nông Lâm Thành phố Hồ Chí Minh cho hay, các ngành Nông nghiệp, Lâm nghiệp và Thủy sản đóng vai trò then chốt, nền tảng và lâu dài trong sự phát triển kinh tế - xã hội và đảm bảo an ninh quốc phòng của đất nước. Đây không chỉ là trụ cột đảm bảo an ninh lương thực, an ninh sinh học và an ninh môi trường, mà còn là lĩnh vực đảm bảo sinh kế cho hàng chục triệu người dân, đặc biệt là ở khu vực nông thôn, miền núi, vùng sâu vùng xa, hải đảo.